تاسیسات برقی ساختمان -تعریف چند اصطلاح

((برگرفته شده از مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان ))

تجهیزات الكتریكی –وسائل ،لوازم، دستگاهها و مصالحی كه برای تولید ،انتقال ،توزیع یا مصرف انرزی الكتریكی به كار می روند مانند مولدها،لوازم و اسباب هاو دستگاههای برقی ، وسائل اندازه گیری ،وسایل حفاظتی ،تجهیزات و مصالح سیم كشی و لوازم مصرف كننده انر‍‍ژی الكتریكی

تأسیسات الكتریكی – مجموعه ای است از تجهیزات الكتریكی به هم پیوسته برای انجام هدف یا اهداف معین كه دارای مشخصه های هماهنگ و مرتبط باشند.

مدار الكتریكی در تأسیسات- مجموعه ای از تجهیزلات الكتریكی در یك تأسیسات است كه از منبع واحدی تغذیه نموده و به كمك وسائل حفاظتی واحدی در برابر اضافه بار جریان ها حفاظت شده باشد.

تجهیزات دستی – تجهیزاتی هستند قابل حمل كه در هنگام استفاده عادی در دست گرفته می شوند و در آن ها موتور ، در صئرتی كه وجود داشته باشد قسمتی جدانشدنی از تجهیزات را تشكیل می دهد. (دریل دستی )

تجهیزات نصب ثابت – تجهیزاتی است كه به نگهدارهایی محكم شده باشند یا به نحوی دیگر در محل معینی محكم و ثابت شده باشند.

قسمت برقدار – هر سیم یا هادی دیگری كه با نیت برقدار شدن آن در بهره برداری عادی مورد استفاده قرار می گیرد و شامل هادی خنثی نیز می باشدولی به طورقراردادی هادی مشترك حفاظتی /خنثی ( PEN) را شامل نمی شود.

بدنه هادی –بدنه های هادی (فلزی ) و اجزای دیگر تجهیزات الكتریكی كه هادی می باشند و می توان آنها را لمس نمود و به طور عادی برقدار نیستند اما در حالت وجود اتصالی ممكن است برقدار شوند.

قسمت های هادی بیگانه – بدنه هادی است كه جزء تأسیسات الكتریكی نمی باشد ولی قادر است ژتنسیلی را كه معمولاً پتانسیل زمین است در معرض تماس قرار دهد. (اسكلت فلزی ساختمان ،لوله های آب ،گاز ، و حرات مركزی ،رادیاتورها و ..... )

هادی حفاظتی – هادی است كه برای حفاظت در برابر برق گرفتگی لازم می باشد و هریك از اجزای زیر را از نظر التركی به هم وصل می كند. بدنه های هادی – قسمت های بیگانه – ترمینال اصلی اتصال زمین – الكترود زمین و نقطه خنثی مصنوعی

هادی خنثی – هادی است كه به نقطه خنثی سیستم وصل بوده و می توان در انتقال انرژی الكتریكی از آن استفاده كرد.

هادی مشترك (حفاظتی و خنثی ) – هادی است زمین شده كه به صورت اشتراكی هر دو وظیفه هادی های حفاظتی (PE ) و خنثی (N ) را انجام دهد.

الكترود زمین – یك قطعه یا قسمت هادی یا گروهی متشكل از قطعات هادی كه در تماس بسیار نزدیك با زمین بوده و با آن اتصال الكتریكی برقرار می كند.

الكترود های زمین مستقل – الكترودهایی هستند كه فاصله آن ها از همدیگر به قدری است كه در صورت عبور حداكثر ممكن جریان از یكی از آن ها ،پتانسیل سایر الكترودها به نحوی قابل ملاحظه تغییر نكنند.

تماس غیر مستقیم – تماس اشخاص و حیوانات اهلی (دام ) با بدنه های هادی است كه در شرایط یروز اتصالی ،برقدار شده اند.

جریان مجاز – جریان مجاز حرارتی یا جریان اسمی یك هادی ،حداكثر جریانی است كه به طور مداوم در شرایطی تعیین شده ،بدون این كه دمای وضعیت تعادل یك هادی از میزان معینی تجاوز نماید ، می تواند از آن عبور كند.

اضافه جریان –هر جریانی كه بیش از جریان اسمی باشد اضافه جریان نامیده می شود.

جریان اضافه بار یك مدار- اضافه جریانی است كه در مداری برقرار می شودكه از نظر الكتریكی آسیب ندیده باشد.

جریان اتصال كوتاه (فلزی ) – اضافه جریانی است كه در نتیجه بروز اتصالی با امپدانسی بسیار كوچك بین هادی های برقدار كه در شرایط عادی دارای اختلاف پتانسیل می باشند ،ایجاد شود.

برق گرفتگی – پدیده ای است پاتولوژیكی كه در نتیجه عبور جریان برق از بدن انسان یا حیوان به وجود می آید.

جریان برق گرفتگی - جریانی است كه از بدن انسان یا حیوان عبور كند و مشخصه های آن به نحوی باشد كه احتما لا ً موجب برق گرقتگی شود. ( تقریباً شدت جریانی به مقدار 50 میلی آمپر به مدت كمتر از 2 میلی ثانیه )

جریان نشت ( در یك تأسیسات ) – جریانی است كه بین مداری كه از نظر الكتریكی آسیب ندیده است و زمین یا بدنه های هادی بیگانه بر قرار شود.

جریان باقیمانده – جمع جبری مقادیر آنی جریان هایی است كه از همه هادی های برقدار یك مدار در یك نقطه از تأسیسات الكتریكی عبور می كند.

ولتاژ تماس – ولتاژی است كه به هنگام بروز خرابی در عایق بندی بین قسمت هایی كه همزمان قابل لمس می باشند ظاهر شود.

همبندی برای همولتاژ كردن – اتصالات الكتریكی است كه پتانسیل بدنه های هادی و قسمت های هادی بیگانه مختلف را اساساًبه یك سطح می آورد.

كلید جداكننده (ایزولاتور یا مجزاكننده ) –یك وسیله مكانیكی قطع و وصل است كه در حالت قطع فاصله جدایی لازم را طبق مشخصات تعیین شده به وجود می آورد.

كلید قطع بار-یك وسیله مكانیكی قطع و وصل است كه قادر به وصل ،عبوردادن وقطع جریان برق مدار در شرایط عادی می باشد. شرایط عادی ممكن است شامل وضعیتی با اضافه بارهای مشخص باشدوهمی طوربرای زمانی مشخص جریان هایی را در شرایط غیر عادی مدار مانند اتصال كوتاه تحمل كند.

كلید جداكننده زیر بار –كلیدی است كه هر دو خاصیت مربوط به كلیدهای جداكننده و قطع بار را دارا باشد.

كلید خودكار ( اتوماتیك ) –وسیله مكانیكی قطع و وصل خودكار جریان است كه قادر است در شرایط عادی مدار جریان هایی را وصل یا قطع كند.ویا از خودعبوردهدو در شرایطمشخص ولی غیر عادیمدارماننداتصالكوتاه جریان هایی را وصل و قطع یا به مدتی كوتاه از خود عبوردهد. این نوع كلید مجهز به وسایلی است كه جریانهای غی عادی را به طور خودكار قطع كند.